صدها رودخانه بین دو یا چند کشور مشترک است که می تواند منبع همکاری یا درگیری باشد.
Le پروژه سد بزرگ رنسانس اتیوپی روی رود نیل در فوریه 2022 وارد خدمت شد. تنش بین اتیوپی، سودان و مصر را تشدید کرده است. این سه کشور بیشترین وابستگی را به آب نیل دارند. هم سودان و هم مصر این سد 4,6 میلیارد دلاری را تهدیدی برای منابع آب حیاتی خود می دانند. اتیوپی آن را برای توسعه خود ضروری می داند.
این تنها یک نمونه از بسیاری از درگیریهایی است که میتواند بین دولتهایی که حوضههای رودخانه مشترک دارند، رخ دهد. و این درگیری ها احتمالاً با آنها بیشتر می شود افزایش دما جهان
صدها رودخانه بین دو یا چند کشور مشترک است. اشتراک آب می تواند منبع همکاری یا درگیری باشد. بستگی به شرایط اقتصادی، فرهنگی و نهادی دارد. همچنین بستگی دارد روابط تاریخی بین کشورها.
اگر چه همکاری از نظر تاریخی بر تعارض غلبه می کند و درگیری های خشونت آمیز بین المللی در مقیاس بزرگ تاکنون رخ نداده است، تنش ها در اطراف آب برای مدت طولانی وجود داشته است. آنها افزایش به چندین حوضه رودخانه.
آفریقا مهم است 66 حوضه های رودخانه های فرامرزی اینها شامل حوضه نیل و حوضه جوبا-شبل و دریاچه تورکانا در شاخ آفریقا است. خطر درگیری ممکن است با افزایش جمعیت، تشدید استفاده از آب و تغییرات آب و هوایی افزایش یابد.
در مورد مکانیسمهای دقیقی که به درگیریها در این حوضهها دامن میزند، اتفاق نظر وجود ندارد. با این حال، می توان مناطقی را که انتظار می رود خطرات در آنها افزایش یابد، شناسایی کرد. این را می توان با ترکیب داده ها در مورد شرایط خطر درگیری شناسایی شده در انجام داد ادبیات موجود.
Dans یک مطالعه اخیر که من با سه محقق سیستم های آبی از IHE Delft، دانشگاه اوترخت و دانشگاه و تحقیقات Wageningen انجام دادم، ما به سه سناریو احتمالی در مورد خطرات درگیری در حوضه های رودخانه های فرامرزی جهانی رسیدیم.
مطالعه ما پیشبینی میکند که اگر هیچ تغییر اساسی در مدیریت حوضههای رودخانهای فرامرزی تغییر نکند و تغییرات آب و هوایی بدتر شود، 920 میلیون نفر تا سال 2050 در حوضههایی با خطر درگیری بسیار بالا زندگی خواهند کرد.
اگر کشورها استفاده از آب را بهبود بخشند، همکاری ها را تقویت کنند و اقدامات بیشتری برای جلوگیری یا کاهش درگیری انجام دهند، این تعداد به 536 میلیون کاهش می یابد.
معاهدات آب و سازمان های قوی حوضه رودخانه، احتمال همکاری پایدار و بلندمدت بین دولت ها را افزایش می دهد.
مطالعه ما
مطالعه ما ترکیبی از پیش بینی ها در مورد ساخت سدهای بزرگ و انعطاف پذیری سازمانی است. این عوامل خطر هیدروکلیماتیک، حاکمیتی و اجتماعی-اقتصادی را مورد بررسی قرار داد. ترکیب این عوامل ایده ای از خطر کلی درگیری در هر حوضه رودخانه فرامرزی ارائه می دهد.
ما از تفسیر گسترده ای از درگیری ها بر سر منابع آب فرامرزی استفاده کرده ایم. اینها می تواند اتهامات، تنش های دیپلماتیک، تحریم های اقتصادی یا درگیری های خشونت آمیز باشد.
عدم همکاری بین کشورها می تواند منجر به از دست رفتن منافعی شود که می تواند از فعالیت های مشترک حاصل شود. اینها شامل سازگاری با تغییرات آب و هوایی، حفاظت از محیط زیست و توسعه اجتماعی-اقتصادی است. تنش بین دولت ها بر سر این موضوعات می تواند به بخش های دیگر نیز سرایت کند و روابط سیاسی یا اقتصادی منطقه ای را تضعیف کند.
نتایج ما
نتایج ما نشان می دهد که در سناریوی معمولی کسب و کار - جایی که هیچ تغییر عمده ای ایجاد نمی شود - 920 میلیون نفر در 4,4 میلیارد نفر در حوزه رودخانه های فرامرزی زندگی می کنند تا سال 2050 در حوضه هایی با خطر درگیری بسیار بالا تا بالا زندگی خواهند کرد. در آفریقا، این تعداد شامل مردم اریتره، اتیوپی، رواندا، اوگاندا، کنیا، سومالی، بورکینافاسو، موریتانی و نیجر است. همچنین شامل افرادی از موزامبیک، مالاوی، بنین و توگو می شود.
در سناریوی "جاه طلبی بالا"، که شامل بهبود شیوه های مصرف آب و انعطاف پذیری بیشتر نهادی است، این تعداد به 536 میلیون کاهش می یابد. سناریوی "جاه طلبی کم" به بهبود کارایی مصرف آب، ظرفیت نهادی و کیفیت حکمرانی دلالت دارد. بر اساس این سناریو، 724 میلیون نفر تا سال 2050 در حوضه های با خطر درگیری بسیار بالا تا بالا زندگی خواهند کرد.
حوضه های آفریقا و آسیا به ویژه باید با خطرات جهانی بالایی مواجه شوند، زیرا چندین خطر در آنجا با هم برخورد می کنند. در آفریقا، چندین حوضه با خطرات اضافی مانند تنوع زیاد جریان آب و دسترسی محدود به آب مواجه هستند. کشورهای پایین دستی نیز به کشورهای بالادست وابسته هستند.
تنش های کنونی در رود نیل بر سر سد بزرگ رنسانس اتیوپیبه عنوان مثال، زمانی که اتیوپی تصمیم به ساخت چندین ابر سد جدید برق آبی بگیرد، ممکن است بدتر شود. مصر و تا حدی سودان بسیار به منابع آبی مرتبط با حوضه وابسته هستند.
معنیش چیه
مطالعه ما نشان می دهد که 11 سد بزرگ آبی دیگر می تواند در حوضه نیل ساخته شود. این پیش بینی ها بر اساس امکان سنجی فیزیکی، بهره وری انرژی و هزینه های ساخت و ساز است. پیش بینی محدودیت های خاصی مانند ذخایر حفاظت شده طبیعی را در نظر می گیرد.
هفت سد از این سدها در اتیوپی و چهار سد دیگر در سودان جنوبی قرار دارند. ساخت این سدها در شرایطی از کمبود آب رو به رشد، وابستگی زیاد به آب و منابع اقتصادی محدود برای مقابله با خطرات مرتبط با آب انجام می شود.
این سدهای جدید می توانند اثرات تغییرات آب و هوایی منطقه ای و نیاز به آب را تشدید کنند، به ویژه زمانی که جمعیت و اقتصاد در حال رشد هستند. اگرچه متخصصان نمی توانند زمان وقوع این اتفاق را پیش بینی کنند، خشکسالی چند ساله در حوضه نیل اجتناب ناپذیر است. این امر پیامدهای جدی برای توزیع آب خواهد داشت.
چشم انداز یک خشکسالی چند ساله در بخش هایی از حوضه نیل نیاز به آماده سازی دارد. و در حالی که تأثیر سدهای جدید متوسط خواهد بود، ادراک خطر می تواند بر نحوه تصمیم گیری مصر در مورد همکاری مشترک رودخانه تأثیر بگذارد.
دو حوضه اصلی دیگر - جوبا-شبل در کنیا، سومالی و اتیوپی، و حوضه دریاچه تورکانا در کنیا و اتیوپی - انتظار میرود با سطوح بالایی از خطر درگیری مواجه شوند. در این دو حوضه مشکلات متعددمانند درگیریهای محلی، توسعه انسانی کم و دسترسی محدود به آب، امروزه در اینجا با هم برخورد میکنند.
این وضعیت می تواند بدتر شود اگر تلاش های اضافی تا سال 2050 به دلیل رشد نسبتاً بالای جمعیت و اثرات تغییرات آب و هوایی، بدون منابع کافی برای سازگاری انجام نشود.
حتی در سناریوی بسیار بلندپروازانه ما، که شامل بهبودهای قابل توجهی در مدیریت آب، حاکمیت کلی ملی و انعطافپذیری نهادی است، حوضههای جوبا-شبل و دریاچه تورکانا همچنان با خطرات بالایی روبرو هستند.
چالش ها و خطراتی که این حوضه ها با آن روبرو هستند باید به صراحت در برنامه های گسترده تر گنجانده شوند. به عنوان مثال، زمانی که سدهای بزرگ برق آبی ساخته می شوند، بهره برداری از آنها نباید اهداف سازگاری آب و هوای کل منطقه را مختل کند.
سوفی دی بروینپژوهشگر تغییرات محیطی، Vrije Universiteit Amsterdam
این مقاله بازنشر شده است از گفتگو تحت مجوز Creative Commons را بخوانیدمقاله اصلی.